Wkładki ortopedyczne mają zastosowanie w schorzeniach narządu ruchu a ich zadaniem jest odciążenie (podparcie) kości oraz stawów. Swoje zastosowanie mają także w schorzeniach stawów kolanowych , biodrowych czy nawet kręgosłupa. Prawidłowo ukształtowana stopa dotyka podłoża guzem kości piętowej oraz głowami II ,III i IV kości śródstopia. Taka budowa umożliwia nie tylko stabilne utrzymanie pozycji stojącej ale także przenoszenie dużych obciążeń czy amortyzacje wstrząsów podczas biegania oraz innych aktywności. Jednak że nie zawsze stopa jest prawidłowo ukształtowana.
Do wad stopy zaliczmy:
- Stopa płasko koślawa- schorzenie dotyczy głównie dzieci, polega na obniżeniu łuków stopy, kostka ustawiona jest na zewnątrz. Schorzenie związane jest z niewydolnością układu mięśniowo- więzadłowego.
- Stopa końsko szpotawa - wrodzone zniekształcenie polegające na złożonej deformacji stóp. Jest najczęstszą po dysplazji stawu biodrowego wadą rozwojową narządu ruchu. Deformacje uwarunkowane są nieprawidłowościami wzajemnego ustawienia kości stępu. Kość piętowa, łódkowata i sześcienna rotują (okręcają) się wokół kości skokowej i ustawiają w odwróceniu.
- Stopa płasko-koślawa nabyta– polega na stopniowym obniżaniu podłużnych łuków stopy i koślawym ustawieniu pięty. Przy niewydolności mięśniowej stopa rozpłaszcza się jedynie przy obciążeniach. Bez stosownej terapii mającej na celu ograniczenie rozwoju wady może dojść do trwałego zniekształcenia, dolegliwości bólowych, a nawet do trwałego i bardzo bolesnego przykurczu stopy.
- Haluks, czyli paluch koślawy, to stosunkowo często występująca u osób dorosłych deformacja. Polega ona na zniekształceniu stopy na poziomie pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego, czyli tam, gdzie zaczyna się paluch. Szpotawe ustawienie pierwszej kości śródstopia powoduje, że zniekształcony staw odstaje do boku (koślawo), co uwidacznia się odchylonym paluchem. Staw często pokryty jest zmienioną i bolesną kaletką maziową. W stadiach zaawansowanych mogą pojawiać się jednocześnie płaskostopie poprzeczne oraz zmiany zwyrodnieniowo-zapalne stawów stopy.
- Palce młotkowate zniekształcenie drugiego, trzeciego lub czwartego palca u stopy. Polega na trwałym przykurczu zgięciowym palca w stawie międzypaliczkowym bliższym. Przyczyną jest zaburzenie równowagi między mięśniami zginającymi a prostującymi palec. Palce młotkowate są zwykle schorzeniem towarzyszącym zaawansowanym postaciom palucha koślawego
- Płaskostopie – schorzenie podczas którego dochodzi do obniżenia fizjologicznych sklepień stopy. Wyróżniamy płaskostopie poprzeczne (obniżenie łuku poprzecznego stopy) oraz podłużne ( obniżenie łuku podłużnego )
- Ostroga piętowa- dochodzi do powstania wyrośli na guzie piętowym od strony podeszfowej. Jest to efekt przeciążeń oraz aktywnego stanu zapalnego ,który najczesciej jest odczuwalny podczas stania czy chodzenia.
Wkładki ortopedyczne zapewniają:
- Odciążenie kończyn dolnych
- Ustabilizowanie stóp
- Profilaktyka przeciw kontuzjom
- Prawidłowe ustawienie stopy zmniejsza ryzyko wystapienia bólu w stawie biodrowym czy kolanowym
- Zastosowanie wkładek u dzieci pomaga w skorygowaniu wad stawów skokowych kolanowych czy nawet kręgosłupa
Wkładki dobierane są do potrzeb pacjenta. Rozróżniamy następujące typy :
- na koślawość pięt
- na stopę wydrążoną
- na ostrogę piętową
- na haluksy
Wszystkie wyżej wymienione rodzaje wkładek są produkowane seryjnie. Z tego względu ich stosowanie niedokońca pomaga pacjentowi, gdyż każdy ma inna stopę a wady zawsze współistenieją .Wtedy z pomocą przychodzą wkładki robione indywidualnie. Poprzedza je komputerowa diagnostyka stopy. Komputer szczegółowo wychwytuje wady podczas chodu lub pozycji stojącej a wkładka jest robiona indywidualnie do każdej stopy.
Jeżeli jednak nie zauważysz wady warto zadbać o profilaktyke.
Dzieci oraz osoby aktywnie fizyczne
Wkładki skutecznie odciążaja stawy podczas aktywności fizycznej co ma wpływ na choroby układu ruchu. Zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej.
Osoby których praca wymaga przyjmowania pracy stojącej
Długo przyjmowana pozycja stojąca prowadzi do zmęczenia się mięśni stabilizujących staw skokowy. Wynikiem czego jest wystąpienie koślawości lub obniżenie łuku stopy .Prowadzi to do procesów przeciążeniowych oraz zapalnych.
Osoby pracujące w obuwiu ochronnym
Często twarde oraz źle wyprofilowane buty noszone przez wiele godzin prowadzą do nieodwracalnych zmian w układzie kostno – stawowym.
Dzieci w wieku 5 lat .
Dzieci w wieku od pięciu lat powinny wyrastać z fizjologicznej koślawości . Warto nadzorować zmiany by w razie nieprawidłowości jak najszybciej zareagować.
Kobiety w ciąży
Wzrost masy ciała oraz przeniesienie środka ciężkości prowadzi do przeciążenia stawów oraz mięśni stopy. Wynikiem czego jest dyskomfort, ból oraz problem z przemieszczaniem się.
Otyłość
Nadmierna waga ciała wpływa niekorzystnie. Stopa pracuje z zwiększonym obciążeniem.
Wkładka zapewnia odciążenie szczególnie dla osób dużo chodzących .
Osoby starsze
Z wiekiem dochodzi do nasilenia zmian zwyrodnieniowych . Układ mięśniowy nie jest już tak elastyczny . Zwiększa się ryzyko upadku . Wkładki ortopedyczne podtrzymują łuki stopy i zapewniają stabilność.
Osoby chore na cukrzyce
Cukrzyca wpływa na ograniczoną zdolność do regeneracji . Rany długo się goja . Dlatego tak ważne jest by zapobiegać otarciom , czy modzelą których proces gojenia jest bardzo ograniczony ze względu na chorobę .
Podsumowywując
Wkładki ortopedyczne zapewniają korekcje wad stopy ale także są dobrą profilaktyką dla osób których charakter pracy prowadzi do przeciążeń .Ponadto poprawiają jakość chodu osób aktywnie fizycznych .